Bezpieczeństwo pożarowe to kluczowy aspekt projektowania i budowy hal produkcyjnych, magazynów oraz biur. Podział budynku na strefy pożarowe pozwala ograniczyć rozprzestrzenianie się ognia i dymu, zapewniając czas na ewakuację oraz interwencję straży pożarnej.
Jakie zasady rządzą podziałem na strefy i dlaczego są one tak istotne? O tym w dzisiejszym artykule.
Czym jest strefa pożarowa?
Strefa pożarowa to wydzielona część budynku, zaprojektowana tak, aby w razie pożaru zatrzymać ogień i dym na określony czas. Kluczową rolę odgrywają tu ściany ogniowe oraz inne przegrody przeciwpożarowe, które różnią się odpornością ogniową w zależności od przeznaczenia budynku i rodzaju przechowywanych materiałów.
Podział na strefy pożarowe pozwala:
- Ograniczyć rozprzestrzenianie się ognia i dymu,
- Zabezpieczyć drogi ewakuacyjne,
- Chronić konstrukcję budynku przed zawaleniem,
- Minimalizować straty materialne.
Podstawowe typy budynków a podział na strefy pożarowe
Prawo budowlane dzieli budynki na dwie główne kategorie:
- ZL (Zabudowa Ludnościowa) – obejmuje budynki mieszkalne i użyteczności publicznej, takie jak biura, szkoły, szpitale.
- PM (Przemysłowe i Magazynowe) – obejmuje hale produkcyjne, magazyny oraz obiekty technologiczne.
Budynek biurowy (ZL) oraz hala przemysłowa (PM) zawsze muszą być od siebie oddzielone pożarowo. Wynika to z odmiennych wymagań bezpieczeństwa oraz potencjalnie wyższego obciążenia ogniowego w strefie PM.
Co to jest obciążenie ogniowe?
Obciążenie ogniowe określa ilość energii cieplnej, która może zostać uwolniona podczas pożaru. Jest to kluczowy wskaźnik przy projektowaniu zabezpieczeń przeciwpożarowych.
W uproszczeniu:
- Im więcej materiałów palnych znajduje się w strefie, tym większe obciążenie ogniowe,
- Obciążenie ogniowe mierzy się w megadżulach na metr kwadratowy (MJ/m²),
- Wylicza się je, sumując wartość cieplną wszystkich materiałów przechowywanych w danej przestrzeni.
Przykładowe wartości ciepła spalania:
- Papier – 16 MJ/kg
- Drewno – 15 MJ/kg
- Guma – 40 MJ/kg
- Plastik (polipropylen) – 43 MJ/kg
Obliczając ilość energii zgromadzonej w budynku i dzieląc ją przez powierzchnię hali, uzyskujemy wartość obciążenia ogniowego, która wpływa na wymagania dotyczące podziału na strefy pożarowe.
Jakie są maksymalne powierzchnie stref pożarowych?
W zależności od poziomu obciążenia ogniowego, przepisy określają maksymalną powierzchnię strefy pożarowej:
- Do 500 MJ/m² – maks. 20 000 m²
- 500-1000 MJ/m² – maks. 15 000 m²
- 1000-2000 MJ/m² – maks. 8 000 m²
- 2000-4000 MJ/m² – maks. 4 000 m²
- Powyżej 4000 MJ/m² – maks. 2 000 m²
Jeśli w danej strefie znajduje się pomieszczenie zagrożone wybuchem, maksymalna dopuszczalna powierzchnia zmniejsza się o połowę.
Dlaczego warto dzielić halę na mniejsze strefy?
Podział hali na mniejsze strefy pożarowe przynosi wymierne korzyści – zarówno pod względem bezpieczeństwa, jak i kosztów inwestycji.
1. Zmniejszenie kosztów zabezpieczeń
Obiekty do 1000 m² podlegają mniej rygorystycznym wymaganiom przeciwpożarowym. Oznacza to, że można zrezygnować z systemów oddymiania i innych kosztownych zabezpieczeń, obniżając tym samym nakłady na budowę.
2. Ochrona inwestycji
Podział hali na mniejsze strefy minimalizuje ryzyko utraty całego budynku w wyniku pożaru. Zamiast całkowitego zniszczenia, ogień zostaje ograniczony do jednej części obiektu.
3. Lepsze warunki ubezpieczeniowe
Firmy ubezpieczeniowe przychylniej patrzą na obiekty z dobrze zaprojektowanymi strefami pożarowymi. Niższe ryzyko = niższe składki ubezpieczeniowe.
Strefy pożarowe w skrócie
Podział hal przemysłowych na strefy pożarowe to kluczowy element bezpieczeństwa, który wpływa na ochronę życia, mienia oraz spełnienie wymogów prawnych.
Projektowanie odpowiednich zabezpieczeń i świadome zarządzanie strefami pożarowymi może przynieść realne korzyści finansowe, a także poprawić bezpieczeństwo obiektu.